Европска квалификациска рамка

Европска унија ја разви Европската квалификациска рамка (ЕКР) како алатка за превод за да ги направи националните квалификации полесни за разбирање и поспоредливи. ЕКР има за цел да ја поддржи прекуграничната мобилност на учениците и вработените, да промовира доживотно учење и професионален развој низ цела Европа.

Што е ЕКР?

ЕКР е рамка заснована на резултати од учењето од 8 нивоа за сите видови квалификации што служи како алатка за превод помеѓу различните национални квалификациски рамки. Оваа рамка помага да се подобри транспарентноста, споредливоста и преносливоста на квалификациите на луѓето и овозможува да се споредат квалификациите од различни држави и институции.

ЕКР ги опфаќа сите видови и сите нивоа на квалификации и употреба на исходите од учењето, јасно дава до знаење што поединецот знае, разбира и што може да направи. Нивото се зголемува според нивото на владеење, нивото 1 е најниско, а нивото 8 највисоко. Што е најважно, ЕКР е тесно поврзана со националните квалификациски рамки и на овој начин се овозможува сеопфатна карта за сите видови и нивоа на квалификации во Европа, кои се повеќе достапни преку квалификациските бази на податоци.

ЕКР е формирана во 2008, а подоцна ревидирана во 2017 година. Со ревидирањето се задржани основните цели за создавање транспарентност и меѓусебна доверба во пејзажот на квалификации во Европа. Државите-членки се обврзаа дека и понатаму ќе ја развиваат ЕКР и ќе ја направат поефикасна во олеснувањето на разбирањето на националните, меѓународните квалификации како и квалификациите од трети држави, од страна на работодавците, работниците и учениците.

Кои држави се вклучени?

Покрај државите-членки на ЕУ, други 11 држави работат во насока на спроведувањето на ЕКР, имено Исланд, Лихтенштајн и Норвешка (држави од Европското економско подрачје), Албанија, Република Северна Македонија, Црна Гора, Србија и Турција (држави кандидатки), Босна и Херцеговина, Косово (потенцијални кандидати) и Швајцарија.

Кој друг е вклучен?

Консултантската група (КГ) на ЕКР, основана во 2008 година, е централниот форум за дискусија помеѓу Комисијата, државите и засегнатите страни од светот на образованието и обуките, вработувањето и граѓанското општество. Улогата на КГ е да обезбеди севкупна кохерентност и да промовира транспарентност и доверба во процесот на препорачување. Записите и документите од состаноците на консултантската група на ЕКР се објавени во Регистарот на експертски групи на Комисијата.

Европски центар за развој на стручно обучување (ЦЕДЕФОП) и Европската фондација за обука (ЕФО), како европски агенции, играат важна улога во поддршката на спроведувањето на ЕКР.

ЕНИК/НАРИК мрежата е мрежа на национални центри формирани за директно да ги поддржуваат институциите и граѓаните со признавањето на академските квалификации.

ЕКР работи заедно со други европски и меѓународни инструменти за поддршка на признавањето на квалификациите.

Препораката на Советот, од 26 ноември 2018 година, за промовирање на автоматско меѓусебно признавање на квалификациите за високо образование и за средно образование и обука и исходите од периоди на учење во странство, сè е работа на ЕКР, како начин за поттикнување на транспарентност и градење доверба помеѓу националните системи за образование и обука.

Директивата 2005/36/EК се однесува на признавање на професионалните квалификации во ЕУ, овозможувајќи им на професионалци да се движат преку границите и да го практикуваат своето занимање, или да обезбедуваат услуги во странство.

Конвенцијата за признавање во Лисабон е меѓународен договор, управуван од УНЕСКО и Советот на Европа, кој овозможува признавање на академски квалификации во Европа и пошироко.

ЕКР е компатибилна со Квалификациската рамка за Европската област на високото образование и нејзините дескриптори на циклусот. Рамката беше договорена од министрите за образование на меѓувладиниот Болоњски процес во 2005 година.

Кој е процесот на внесување?

Препораката на ЕКР ги поканува државите-членки да ги препорачаат своите национални квалификациски рамки или системи на ЕКР, со цел да воспостават јасна и транспарентна врска помеѓу нивните национални квалификациски нивоа и осумте ЕКР нивоа. На државите-членки им се препорачува да го ревидираат и ажурираат, како што е соодветно, воспоставувањето на нивоата на националните квалификациски рамки или системи со нивоата на EКР.

Секоја држава, која сака да ги поврзе своите национални квалификациски нивоа со ЕКР, треба да подготви детален извештај за препораки што следува по 10. критериуми за препораки на ЕКР, договорени во Анекс III во ревидираната препорака за ЕКР. Националните извештаи за препораки се доставуваат до Консултантската група на ЕКР, којшто ги одобрува доколку ги исполнуваат критериумите за препораки.

Откако националните рамки ќе бидат препорачани на ЕКР, сите новоиздадени квалификации (на пример, сертификати, дипломи, додатоци на сертификати, додатоци на дипломи) и/или квалификациските бази на податоци треба, во принцип, да содржат јасна препорака за соодветното ниво на ЕКР и НКР.