Europejskie ramy kwalifikacji

UE ustanowiła europejskie ramy kwalifikacji (ERK), aby ułatwić porównywanie kwalifikacji uzyskanych w systemach edukacji obowiązujących w różnych krajach. ERK wspierają transgraniczną mobilność osób uczących się i pracowników oraz promują uczenie się przez całe życie i rozwój zawodowy w całej Europie.

Czym są ERK?

ERK to ośmiostopniowa tabela wyników przedstawiająca wszystkie rodzaje kwalifikacji, która służy do porównywania poziomów kwalifikacji w różnych systemach edukacyjnych. Ramy kwalifikacji zwiększają przejrzystość, umożliwiają porównywanie poziomu kwalifikacji uzyskanych w różnych krajach i instytucjach edukacyjnych oraz ułatwiają poświadczanie kwalifikacji podczas pobytu za granicą.

ERK obejmują wszystkie rodzaje i poziomy kwalifikacji, a fakt, że są oparte na wynikach nauki, pozwala w łatwy sposób sprawdzić, jakie kompetencje posiada dana osoba. Poszczególne poziomy w ERK są uporządkowane według poziomu zaawansowania: najniższy poziom to poziom pierwszy, a najwyższy – ósmy. ERK są przede wszystkim powiązane z krajowymi ramami kwalifikacji. Dzięki temu kompleksowo ilustrują wszystkie rodzaje i poziomy kwalifikacji w Europie. Szczegółowe dane na temat tych poziomów można znaleźć w bazach kwalifikacji.>

ERK ustanowiono w 2008 r. a następnie w 2017 r. poddano przeglądowi. W ramach przeglądu zachowano główne cele, jakimi są osiągnięcie w Europie przejrzystości i wzajemnego zaufania w obszarze kwalifikacji. Państwa członkowskie zobowiązały się do dalszego rozwijania europejskich ram kwalifikacji i zwiększania ich skuteczności, tak aby jeszcze bardziej ułatwiały one pracodawcom, pracownikom i osobom uczącym się porównywanie kwalifikacji krajowych, międzynarodowych i kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich.

Które kraje uczestniczą w systemie ERK?

Oprócz krajów UE we wdrażaniu systemu uczestniczy 11 krajów. Są to Islandia, Liechtenstein i Norwegia (należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego), Albania, Macedonia Północna, Czarnogóra, Serbia i Turcja (kraje kandydujące), Bośnia i Hercegowina, Kosowo** (potencjalne kraje kandydujące) oraz Szwajcaria.

Jakie inne podmioty uczestniczą w systemie ERK?

Grupa doradcza ds. ERK, ustanowiona w 2008 r., stanowi centralne forum dyskusji, w której uczestniczą Komisja, kraje biorące udział w systemie ERK, zainteresowane podmioty z sektora edukacji, szkoleń i zatrudnienia oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego. Zadaniem grupy jest zapewnienie ogólnej spójności i promowanie przejrzystości oraz wiarygodności procesu wprowadzania odniesień do ERK. Protokoły i dokumenty z posiedzeń grupy doradczej są publikowane w rejestrze grup ekspertów Komisji.

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop) i Europejska Fundacja Kształcenia (ETF) odgrywają, jako agencje europejskie, ważną rolę we wdrażaniu ERK.

Sieć ENIC/NARIC to sieć ośrodków krajowych, utworzona, aby bezpośrednio wspierać instytucje oraz obywateli w zakresie uznawania kwalifikacji akademickich.

ERK funkcjonują w powiązaniu z innymi europejskimi i międzynarodowymi instrumentami wspierającymi uznawanie kwalifikacji.

Zgodnie z zaleceniem Rady z 26 listopada 2018 r. w sprawie promowania automatycznego wzajemnego uznawania kwalifikacji uzyskanych w ramach kształcenia i szkolenia wyższego oraz kształcenia i szkolenia średniego II stopnia, jak również wyników uzyskanych podczas okresów nauki za granicą, ERK mają promować przejrzystość krajowych systemów kształcenia i szkolenia oraz budować wzajemne zaufanie.
Dyrektywa 2005/36/WE dotyczy uznawania kwalifikacji zawodowych w UE i umożliwia specjalistom przemieszczanie się między krajami oraz uprawianie swojego zawodu lub świadczenie usług za granicą.
Lizbońska konwencja o uznawaniu kwalifikacji to międzynarodowe porozumienie pod patronatem UNESCO i Rady Europy, które umożliwia uznawanie kwalifikacji akademickich w Europie i poza jej granicami.
ERK są zgodne z ramami kwalifikacji dla europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego i z zawartymi w nich opisami cyklów edukacji. Ramy te zostały ustalone przez ministrów edukacji uczestniczących w międzyrządowym procesie bolońskim w 2005 r.

Na czym polega proces wprowadzania odniesień do ERK?

W zaleceniu w sprawie ERK wzywa się państwa członkowskie, aby stosowały ERK jako punkt odniesienia dla krajowych ram lub systemów kwalifikacji w celu ustanowienia jasnego i przejrzystego związku między poszczególnymi krajowymi poziomami kwalifikacji a ośmioma poziomami ERK. Zgodnie z zaleceniem państwa członkowskie powinny w razie potrzeby dokonywać przeglądu i aktualizacji poziomów kwalifikacji w krajowych ramach lub systemach, tak aby odpowiadały one właściwym poziomom w ERK.

Każdy kraj, który chce wprowadzić w swoich krajowych poziomach kwalifikacji odniesienie do ERK, musi przygotować szczegółowe sprawozdanie dotyczące odniesienia, zgodne z 10 kryteriami odniesienia do ERK, które uzgodniono w załączniku III do zmienionego zalecenia w sprawie ERK. Grupa doradcza ds. ERK przedstawia krajowe sprawozdania dotyczące odniesień. Grupa zatwierdza je, o ile spełniają one kryteria odniesienia.

Po wprowadzeniu do krajowych ram kwalifikacji odniesień do ERK wszystkie nowo wydane kwalifikacje (np. świadectwa, dyplomy, suplementy do świadectw, suplementy do dyplomów) lub bazy danych powinny z zasady zawierać wyraźne odniesienie do właściwego poziomu w ERK lub ramach krajowych.