Viðurkenning á færni og menntun og hæfi
Viðurkenning á færni og menntun og hæfi er lykilatriði þegar kemur að því að styðja hreyfanleika og tækifæri allra til náms og starfa hvar sem er á EES-svæðinu.
Viðurkenning á færni og menntun og hæfi er lykilatriði þegar kemur að því að styðja hreyfanleika og tækifæri allra til náms og starfa hvar sem er á EES-svæðinu.
Verklagsferli fyrir viðurkenningu á menntun og hæfi eru tvenns konar:
- Viðurkenning fyrir framhaldsmenntun og þjálfun
- Viðurkenning til að öðlast aðgengi að atvinnu, þ.m.t. lögvernduðum starfsgreinum
Viðurkenning á menntun og hæfi fyrir framhaldsmenntun og þjálfun
Stefnan að baki
Í tilmælum ráðsins frá 26. nóvember 2018 er ýtt undir sjálfkrafa, gagnkvæma viðurkenningu á:
- menntun og hæfi á háskólastigi og framhaldsskólastigi
- árangri af námstímabilum erlendis
Í tilmælunum er skorað á aðildarríkin að koma sér upp ramma, ekki síðar en 2025, til að ná fram sjálfkrafa, gagnkvæmri viðurkenningu á menntun og hæfi á háskólastigi alls staðar í aðildarríkjunum.
Í tilmælunum er ennfremur kallað eftir sjálfkrafa og fullri viðurkenningu á námstímabilum erlendis og sjálfkrafa viðurkenningu á menntun og hæfi á framhaldsskólastigi sem veitir aðgang að æðri menntun.
Samningur um viðurkenningu á menntun og hæfi á æðra skólastigi á Evrópusvæðinu (einnig kallaður Lissabon-samningurinn um viðurkenningu), á vegum Evrópuráðsins og UNESCO, var samþykktur í Lissabon árið 1997. Hann er aðallagagerningurinn til grundvallar viðurkenningu á menntun og hæfi á UNESCO-svæðinu Evrópu og Norður-Ameríku. Hann veitir handhafa menntunar og hæfis frá undirritunarríki aðgang að mati á menntun sinni og hæfi í öðru undirritunarríki. Slíkt mat og síðari viðurkenning getur þjónað þeim tilgangi að:
- fá aðgang að framhaldsnámi á háskólastigi
- fá að nota lærdómstitil
- auðvelda aðgang að vinnumarkaði
Undirritunarríki samningsins einsettu sér einnig að koma á fót innlendum verklagsreglum til að meta menntun og hæfi flóttamanna og uppflosnaðra, jafnvel þegar engin formleg gögn eru fyrir hendi.
Upplýsingar um viðurkenningu á menntun og hæfi
ENIC-NARIC netið þróar sameiginlega stefnu og starfsvenjur í öllum Evrópulöndum að því er varðar viðurkenningu á menntun og hæfi. Netið samanstendur af Evrópuneti upplýsingastöðva (European Network of Information Centres, ENIC), settu á stofn af Evrópuráðinu og UNESCO, og landsbundnum upplýsingamiðstöðvum fyrir viðurkenningu á háskólanámi (National Academic Recognition Information Centres, NARIC), sem komið var á laggirnar af framkvæmdastjórn Evrópusambandsins.
Þú getur haft samband við landskrifstofur ENIC/NARIC um ENIC-NARIC vefgáttina til að afla frekari upplýsinga um viðurkenningu á menntun og hæfi fyrir framhaldsmenntun og -þjálfun.
Viðurkenning á faglegri menntun og hæfi
Stefnan að baki
Viðurkenning á faglegri menntun og hæfi á EES-svæðinu lýtur ákvæðum tilskipunar 2005/36/EB
Tilskipunin kveður á um:
- kerfi til sjálfkrafa viðurkenningar fyrir hjúkrunarfræðinga, ljósmæður, lækna (heimilislækna og sérfræðilækna), tannlækna, lyfjafræðinga, arkitekta og dýralækna
- almennt kerfi til viðurkenningar á öðrum lögvernduðum starfsgreinum, s.s. kennurum, þýðendum og fasteignasölum
- kerfi til viðurkenningar út frá starfsreynslu, t.d. fyrir trésmiði, bólstrara og snyrtifræðinga.
Sjá meira um viðurkenningu á lögvernduðum starfsgreinum hér eða skoðið gagnagrunn um lögverndaðar starfsgreinar.
Sérstakir reglurammar
Tilskipun 2005/36/EB tekur ekki til starfsgreina sem um gilda sérstök lagaákvæði, s.s. sjómenn, löggilta endurskoðendur, tryggingamiðlara og flugumferðarstjóra, lögmenn, umboðsaðila og ýmsar starfsgreinar í flutningum eða þá sem meðhöndla eiturefni. Sjá nánari upplýsingar um starfsgreinar sem falla undir sérstaka löggjöf.
Evrópska fagskírteinið (European Professional Card, EPC) felur í sér netlægt ferli til viðurkenningar á menntun og hæfi í fimm starfsgreinum (almennir hjúkrunarfræðingar, sjúkraþjálfarar, lyfjafræðingar, fasteignasalar og fjallaleiðsögumenn).