Beceri ve yeterliliklerin tanınması

Beceri ve yeterliliklerin tanınması, AB genelinde herkes için hareketliliğin ve öğrenim ve kariyer fırsatlarının desteklenmesi açısından hayati önem taşır.

Beceri ve yeterliliklerin tanınması, AB genelinde herkes için hareketliliğin ve öğrenim ve kariyer fırsatlarının desteklenmesi açısından hayati önem taşır.

Yeterliliklerin tanınması için iki farklı prosedür vardır:

  • Devamlı ve meslek içi eğitim için yeterliliklerin tanınması
  • Düzenlemeye tabi meslekler dahil olmak üzere istihdama erişim için yeterliliklerin tanınması

 

Devamlı ve meslek içi eğitim için yeterliliklerin tanınması

Politika Arka Planı

26 Kasım 2018 tarihli Konsey Tavsiye Kararı, aşağıdaki yeterliliklerin otomatik olarak karşılıklı tanınırlığını teşvik eder:

  • yükseköğretim ve üst ortaöğretim ve staj yeterlilikleri ile
  • yurt dışında geçirilen öğrenim dönemlerinin kazanımları.

Tavsiye Kararı, Üye Devletlere, tüm Üye Devletlerdeki yükseköğretim yeterliliklerinin otomatik olarak karşılıklı tanınırlığının gerçekleştirilebilmesi için gerekli çerçeveyi 2025 yılına kadar yürürlüğe koymaları çağrısında bulunur.

Tavsiye Kararı, yurt dışında geçirilen öğrenim dönemlerinin otomatik ve tam olarak tanınması ile yükseköğretime erişimi mümkün kılan üst ortaöğretim ve staj yeterliliklerinin otomatik olarak tanınmasını da öngörür.

Avrupa Konseyi ve UNESCO tarafından geliştirilen (Lizbon Tanıma Sözleşmesi olarak da bilinen) Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşme, 1997 yılında Lizbon’da kabul edildi. Bu sözleşme, UNESCO’nun Avrupa ve Kuzey Amerika bölgesi içinde yeterliliklerin tanınmasına ilişkin temel yasal belgedir. Sözleşme, imzacı ülkelerden birinden yeterliliği bulunan kişilerin yeterliliklerinin başka bir imzacı ülkede değerlendirilmesini mümkün kılar. Böyle bir değerlendirme ve bunun akabinde sağlanan tanınma aşağıda belirtilen alanlarda gerekli olabilir:

  • ileri yükseköğretime erişim
  • akademik unvanların kullanımı
  • işgücü piyasalarına erişimin kolaylaştırılması

Sözleşme’ye imzacı ülkeler, resmi belgesi olmayanlar da dahil olmak üzere, mülteciler ve yerlerinden edilmiş kişilerin yeterliliklerini değerlendirebilmek için gerekli ulusal prosedürleri oluşturmayı da taahhüt etti.

Woman holding a globe

Yeterliliklerin tanınmasına ilişkin bilgiler

ENIC-NARIC ağı, yeterliliklerin tanınması için tüm Avrupa ülkelerinde ortak politikalar ve uygulamalar geliştiriyor. Bu ağ, Avrupa Konseyi ve UNESCO tarafından kurulmuş olan Avrupa Bilgi Merkezleri Ağı (ENIC) ile Avrupa Komisyonu tarafından kurulmuş olan Ulusal Akademik Denklik Bilgi Merkezleri’nden (NARIC) oluşur.

ENIC-NARIC portali aracılığıyla ENIC/NARIC ülke ofisleriyle iletişime geçerek devamlı ve meslek içi eğitim ile ilgili yeterliliklerin tanınmasına ilişkin detaylı bilgi alabilirsiniz. 

Mesleki yeterliliklerin tanınması

Politika arka planı

AB’de mesleki yeterliliklerin tanınması, 2005/36/AT sayılı Direktif uyarınca düzenleniyor.

Direktif şunları belirler:

  • otomatik tanıma sisteminin geçerli olduğu meslekler: hemşirelik, ebelik, doktorluk (pratisyen hekimler ve uzmanlar), diş hekimliği, eczacılık, mimarlık ve veteriner hekimlik
  • öğretmenlik, çevirmenlik ve emlakçılık gibi düzenlemeye tabi diğer meslekler için genel bir tanıma sistemi
  • marangozluk, döşemecilik ve güzellik uzmanlığı gibi meslekler için mesleki deneyime dayalı bir tanıma sistemi.

Düzenlemeye tabi mesleklerle ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilir veya düzenlemeye tabi meslekler veri tabanını ziyaret edebilirsiniz.

Özel çerçeveler

2005/36/AT sayılı Direktif, özel yasal hükümlere tabi olan meslekleri kapsamaz; örneğin, gemi adamlığı, kanuni denetçilik, sigorta aracılığı ve hava trafik kontrolörlüğü, avukatlık, ticari mümessillik ve taşımacılık alanındaki bazı meslekler veya zehirli madde zincirlerinin elleçlendiği bazı meslekler. Özel yasalara tabi olan meslekler ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Avrupa Meslek Kartı (AMK), 5 mesleğin (genel bakım hemşireleri, fizyoterapistler, eczacılar, emlakçılar ve dağ rehberleri) yeterliliklerinin tanınması için çevrimiçi bir prosedür sağlar.